صدای نقارهها میان صحن‌های مملو از جمعیت حرم رضوی پیچیده است. شمیم خوش رضوی به مشام می‌رسد. میهمانان از دور و نزدیک آمده‌اند تا در صحن و سرای حضرت دوست، سال‌روز ولادت با سعادت انیس‌النفوس حضرت علی‌بن موسی‌الرضا(ع) و ایام دهه کرامت را جشن بگیرند.
در چهره تک‌تک زائران و مجاوران، شور و نشاطی معنوی موج می‌زند. خادم‌ها با چهره‌ای متبسم و رویی خوش از شیفتگان معین‌الضعفا(ع) میزبانی می‌کنند. همه آماده‌اند تا مراسمی در خور این روزها برگزار کنند.
مجموعه اسناد آرشیو مدیریت امور اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی مانند کتابی چند جلدی و قطور است که در آن می‌توان روایت‌های جذاب مراسم حرم مطهر رضوی را در گذشته‌های دور مرور کرد. در این مجال تعدادی از مراسم آستان مقدس امام هشتم را از دریچه اسناد تاریخی این آرشیو بررسی و بازگو می‌کنیم.
جشن و سروری متفاوت
از گذشته‌های دور، با فرا رسیدن اعیاد مذهبی و زادروز میلاد فرخنده ائمه اطهار(ع)، حرم مطهر امام رضا(ع) جلوه دیگری می‌گرفت و مراسم جشن و سرور در حرم ملائک پاسبان رضوی با شکوه خاصی برگزار می‌شد. اسناد به‌جا مانده از دوره صفویه در بخش آرشیو اسناد آستان قدس رضوی، گوشه‌ای از این مجالس را بیان می‌کند.
از دستوراتی که متولی‌باشی یا نائب‌التولیه به تحویل‌داران کل یا دربان‌باشی برای برپایی جشن‌ها بر اساس برخی از موقوفات داده تا نحوه پذیرایی، زمان، مکان و هزینه‌های برگزاری مراسم حرم مطهر، همه در این مجموعه اسناد تاریخی به چشم می‌خورد.
زهرا فاطمی‌مقدم؛ مسئول بخش نمایه‌سازی اسناد مدیریت امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در این باره می‌گوید: «به‌طور نمونه در ایام ولادت حضرت ثامن‌الحجج(ع)، مجالس جشن در قالب مجالس سلام، به‌طور رسمی، با حضور متولی‌باشی، والی خراسان و سایر صاحب منصبان آستانه در ایوان طلای صحن عتیق(صحن انقلاب اسلامی) یا گنبد الله وردی‌خان دایر می‌شده است. همچنین در شب میلاد این امام همام، صحن‌های حرم مطهر به خصوص صحن عتیق چراغانی می‌شده است. نقاره‌چیان هم در این ایام خجسته، نوای نقارهها را در جای‌جای این آستان ملکوتی طنین‌انداز می‌کردند».
